1255

w Kronice Hipacego (Ipatijewskaja Letopiś) zapisano, że Książe Daniel Halicki upolował pod Hrubieszowem – osadzie leśnej z dworem myśliwskim – sześć dzików zabił osobiście rohatyną (włócznią) i pomodlił się do św. Mikołaja

1400

w dzień św. Mikołaja, król Władysław Jagiełło przebywający na zamku górnym we Lwowie, nadał prawa miejskie królewskiej wsi Rubieszów w Ziemi Chełmskiej i powołał na wójta nowego miasta Bartłomieja – mieszczanina chełmskiego

1400-11

z woli Władysława Jagiełły powstaje zamek królewski nad  Huczwą

1405

Władysław Jagiełło zezwala Klimkowi Wieczorkowi zbudować młyn na Huczwie w pobliżu nowego miasta

1417

Rubieszów zostaje ośrodkiem starostwa niegrodowego składającego się z Rubieszowa i 7 okolicznych wsi, działkaŚlipcze z 3 wsiami, działka Szpikołosy z 2 wsiami, działka Jarosławiec z 3 wsiami oraz wsi Huszcza

1429

Rubieszów stolicą powiatu sądowego ziemskiego w Ziemi  Chełmskiej województwa ruskiego o powierzchni 3,86 mili², obejmującego miasto Rubieszów i wsie: Mołodiatycze,Bogucice, Wołkowyja, Dobromierzyce, Gozdów, Brodzica, Sławęcin, Wolica, Poberżany, Metelin, Czerniczyn, Szychowice, Poczuchowo, Kuźnin, Konarzew, i połowę Terebinia

1430

Władysław Jagiełło podczas pobytu w Rubieszowie rozstrzyga kompromisowo spór graniczny między powiatami krasnostawskim Ziemi Chełmskiej i grabowieckim Księstwem Bełskiego

1433

bitwa pod Rubieszowem wojsk litewskich kniazia AleksandraNosa, starosty łuckiego, z wojskami polskimi prowadzonymi przez Hryćko Kierdejowicza, starostę chełmskiego. Polacy zadali ostateczną klęskę zwolennikom Świrdygiełły, usiłującym zagarnąć Ziemię Chełmską i wzięli do niewoli wielu Litwinów - w zamian za skuteczną obronę Ziemi Chełmskiej Władysław Jagiełło wystawia Hryćkowi Kierdejowiczowi dokument, mocą którego wydzierżawia mu na 4 lata całą ziemię z imiennie wymienionymi miastami, m.in. Rubieszowem

1450

król Kazimierz Jagiellończyk w przywileju wydanym w Sandomierzu w wigilię Trzech Króli, kieruje przez Rubieszów drogę handlową, nakazując kupcom jadącym z ziem ruskich z wszelkimi towarami do Radomia, Wrocławia, Poznania i innych miast, by przejeżdżali przez Rubieszów i tu opłacali cło

1459

Kazimierz Jagiellończyk za pożyczkę 500 zł polskich zastawia Rubieszów z dobrami królewskimi Janowi Kuropatwie – Podkomorzemu lubelskiemu

13-14.04.1460

król Kazimierz Jagiellończyk z królową i dworem spędza Święta Wielkanocne w Rubieszowie

II poł XV w.

Jan Długosz wylicza w swojej historii Polski Rubieszów pomiędzy miastami i miasteczkami znaczniejszymi w Koronie, określając go jako "miasteczko nierównie ludniejsze i porządniejsze"od Chełma – stolicy Ziemi Chełmskiej

1465

likwidacja powiatu rubieszowskiego Ziemi Chełmskiej, jako zbyt małej jednostki administracyjnej. Wszedł on w całości w skład powiatu chełmskiego

1492

pierwszy napad Tatarów na miasto

1498

kolejny napad Tatarów na Rubieszów przerywa pomyślny rozwój miasta

1500

miasto przeżywa aż dwa najazdy Tatarów pod wodzą Achmet Gereja, pozostawiając po sobie ogromne zniszczenia drewnianej zabudowy

1501

Jan Olbracht na wniosek starosty rubieszowskiego Jakuba Buczackiego przychodzi zniszczonemu i spalonemu przez Tatarów miastu na pomoc, uwalniając Rubieszów od wszelkich podatków i ciężarów na 10 lat

1502

po kolejnym napadzie Tatarów król Aleksander potwierdza przywileje nadane miastu przez króla Władysława Jagiełłę i ustanawia dwa jarmarki – w dzień Wniebowzięcia Pańskiego –4 maja oraz na Podniesienie Krzyża Św. – 14 września, a w innym przywileju uwalnia mieszkańców od opłat czopowego na 1 rok

1519

kolejne napady Tatarów

1521

król Zygmunt I Stary potwierdza w Brześciu Litewskim wszystkie przywileje i swobody nadane miastu przez swych poprzedników. Król kilkakrotnie przebywał na zamku rubieszowskim

1526

Tatarzy ostatni raz w XVI wieku niszczą Rubieszów – pozawarciu "wieczystego pokoju "między Zygmuntem Starym a Sulejmanem Wspaniałym w 1530 r miasto zaczyna się szybko rozwijać

1532

król Zygmunt Stary zobowiązuje dekretem wydanym w Krakowie, by kupcy lwowcy jechali na jarmarki do Poznania, Krakowa i na Litwę przez Rubieszów i Chełm i tu opłacali cło

1541

dobra rubieszowskie majętnością uposażeniową Zygmunta Augusta

1544

wielki pożar miasta – ogień trawi doszczętnie drewnianą łącznie z kościołem i klasztorem Dominikanów

1550

Zygmunt August nadaje Rubieszowowi herb, rozkazuje też otoczyć miasto wałami z umocnieniami obronnymi i dwoma bramami – Chełmską i Bełską. Drewniany zamek królewski otrzymał osobną fosę. Poza obrębem miasta były trzy przedmieścia : Sławęcin, Podgórze i Chrust

1564

parafia Rubieszów obejmowała – wg rejestracji przeprowadzonej w tym roku – miasta Rubieszów i Gozdów oraz wsie : Czerniczyn, Brodzicę, Podbrodzie, Mieniany, Modryń, Poberżany, Bogucice, Putnowice, Jarosławiec, Busieniec, Huszczę, Mołodiatycze, Dobromierzyce, Metelin, Stefankowice, Okołokołowice, Prudowice, Teratyn, Miedniki, Wołżanka, Lemieszów, Raciborowice, Kurmanów, Świerszczów, Terebiń, Masłomęcz, Czerniczynek, Strzyżów, Matcze, Liski. Miasto liczyło wówczas około 1 500 mieszkańców, zajmujących się rolnictwem oraz obsługą podróżnych na szlaku handlowym z Lwowa do Lublina

21.11.1576

Stefan Batory oddaje dożywotnio starostwo rubieszowskie wojewodzie sandomierskiemu Andrzejowi Tęczyńskiemu i jego żonie Zofii z Dąbrowskich

18.12.1576

Stefan Batory zezwala Andrzejowi hrabiemu na Tęczynie na wykup wójtostwa rubieszowskiego. W mieście pracują liczni krawcy, kuśnierze, kowale, tkacze, ślusarze, piwowarowie, gorzelnicy i szklarze

08.11.1588

Zygmunt III Waza nadaje w Brześciu dożywotnio starostwo i wójtostwo rubieszowskie Stanisławowi Żółkiewskiemu, późniejszemu zdobywcy Moskwy i bohaterowi spod Cecory koniec

XVI w.

za sprawą kanclerza Jana Zamojskiego zmienia się trasa szlaku z Lwowa do Lublina. Kupcy zaczynają jeździć przez Potylicz do nowego grodu – Zamościa, a stąd przez Turobin i Bychawę do Lublina. Oznacza to degradację Rubieszowa

1609

kolejny groźny pożar miasta

1619

starosta rubieszowski Jan Żółkiewski zatwierdza ustawę cechu tkackiego w Rubieszowie

15.03.1627

Zygmunt III Waza oddaje synowi Władysławowi IV wakujące starostwo rubieszowskie – należące do niego wówczas wsie : Poberżany, Czerniczyn, Brodzica, Modryń, Miaczyn, Kosmów, Bogucice z młynem, Dziekanów, Szpikołosy, Jarosławiec, Putnowice z młynem Busieniec, Huszcza z dwoma młynami i Jastrzębna Wola oraz Przyhorka

1639

król nadaje wójtostwo rubieszowskie dożywotnio Annie Zażyńskiej

1648

wojska Chmielnickiego zahaczają o miasto, Kozacy mordują i grabią unitów i Żydów, a Tatarzy palą zamek oraz kościół i klasztor Dominikanów

1655

Rubieszów łupią wojska  kozacko – moskiewskie pod wodzą Chmielnickiego i Buturkina idące na Zamość, potem powracające z Lublina oddziały Wyhowskiego i Potomkina wzniecają pożar w mieście, wreszcie w grudniu stacjonują tu wojska koronne, które później zawiązały w pobliskich Tyszowcach słynną konfederację

1657

wojska Rakoczego dwukrotnie zajmują Rubieszów dokonu - jąc ogromnych spustoszeń w mieście, które już nigdy nie wróciły do dawnej świetności

1664

lustratorzy starostwa rubieszowskiego stwierdzają: "zamku żadnego i dworu tu nie zastaliśmy, bo podczas nieprzyjacioła koronnego, jako miasto tak i zamek, wszystko pogorzało, czego dotychczas nie budowano i nie restaurowano, tylko mieszkanie dla pana podstarościego postawiono i w nim teraz pan podstarości mieszka". Lustracja wykazuje aż 84 puste place przy Rynku i tylko 19 odbudowanych, ponadto 4 domy na jurydyce dominikańskiej, 9 na parafialnej i 22 domy żydowskie, w tym 6 dużych – wjezdnych. Na Sławęcinie było 45 placów osiadłych i 5 pustych, na Podgórzu – 10 osiadłych i 12 pustych

1672

dziewiąty z kolei i ostatni w historii najazd Tatarów na ziemie koronne – wracających z jasyrem i łupami napastników gromi pod Rubieszowem Jan III Sobieski. Pamiątka tego histortycznego wydarzenia jest nazwa Tatarska Góra

1693

po raz ostatni w źródłach wzmiankuje się czytelne jeszcze baszty i wałów zamkowych

07.04.1703

narada wojenna w Rubieszowie polskich dowódców pod przewodnictwem hetmana Hieronima Lubomirskiego - spalenie miasta przez uczestniczące w wojnie północnej wojska szwedzkie idące ze Lwowa za Wisłę Rubieszów nawiedza morowe powietrze, znaczny spadek ludności miasta

1765

lustracja miasta wykazuje 135 domów żydowskich i 26 domów chrześcijańskich, 13 domów na ulicy Wójtowskiej, 24 – na ul. Sokalskiej, 25 na ul. Zamojskiej, 17 domów należących do kościoła farnego´, 8 do klasztoru Dominikanów, 5 do cerkwi św. Mikołaja, 101 na przedmieściu  Sławęcin – razem 375 domów

1769

w Rubieszowie urodził się Abraham Stern, genialny wynalazca, twórca m.in. maszyny do liczenia, pradziad Antoniego Słonimskiego

1772

w wyniku pierwszego rozbioru Polski miasto Hrubieszów dostaje się pod zabór austriacki – kres czterowiekowego związku miasta z Ziemią Chełmską. Przyjęcie dóbr królewskich przez rząd w Wiedniu

1773

Rubieszów wchodzi – w wyniku nowego podziału administra - cyjnego dokonanego przez Austriaków – w skład cyrkułu zamojskiego jako siedziba z 8 jego dystryktów

1775

nowy podział Galicji wschodniej tworzy cyrkuł bełski z siedzibą w Zamościu, składający się z 3 dystryktów:  biłgorajskiego, sokalskiego i zamojskiego

1789

po raz ostatni w oficjalnych dokumentach występuje nazwa Rubieszów. Odtąd używa się oficjalnie nazwy miasta – Hrubieszów

07.12.1789

rząd austriacki dokonuje zamiany dóbr hrubieszowskich Cetnarem hr. Ignacym Cetnerem – ostatnim wojewodą bełskim – na żupy solne, będące własnością hrabiego

1800

Ignacy Cetner ze swoją córką Anną Potocką sprzedali we Lwowie miasto z Wójtostwem i Podzamczem oraz wsie Poberżany, Czerniczyn, Brodzicę, Dziekanów, część Szpikołos , Jarosławiec, Busieniec, i część Putnowic Aleksandrowi i Annie z Zamojskich książętom Sapiehom za sumę 700 tys. zł

1801

pożar miasta

16.02.1802

zamianę dóbr hrubieszowskich  zatwierdza cesarz Austrii

20.05.1803

Ignacy Cetner zostaje wpisany do tabeli jako właściciel Hrubieszowa i dóbr dawnego starostwa

1803

pożar niszczy część miasta

1806

wzrost rangi miasta – Austriacy umieszczają tu zarząd podprefektury i sąd pokoju

1810

mocą dekretu księcia warszawskiego Fryderyka Augusta Hrubieszów zostaje siedzibą władz powiatowych w departamencie lubelskim Księstwa Warszawskiego, miasto liczy 2,5 tys. mieszkańców - władze Księstwa Warszawskiego tworzą w Hrubieszowie szkołę podwydziałową

1810

ksiądz Stanisław Staszic, od 1801 r. de facto właściciel dóbr cetnerowskich, zostaje wpisany do akt jako właściciel i 8 wsi stanowiących do 1772 roku własność starościńską

pożar miasta

01.12.1812

bój pp Księstwa Warszawskiego płk. Juliana Sierawskiego z wojskami moskiewskimi ścigającymi armię Napoleona

1816

w wyniku decyzji Kongresu Wiedeńskiego Hrubieszów zostaje siedzibą władz obwodu w województwie lubelskim Królestwa Polskiego

1816

Stanisław Staszic Zakłada Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie

1820

w mieście działa prywatna fabryka sukna

1821

założono pierwszą szkołę rzemieślniczą

1822-31

w Hrubieszowie stacjonuje 1 szwadron II pułku ułanów

1822

car zatwierdza statut TRH

1823

otwarcie szkoły na Sławęcinie ; podwyższenie statusu szkoły podwydziałowej w Hrubieszowie na szkołę wydziałową. Miasto ma 4,2 tys. mieszkańców

1824

rozpoczęła pracę pierwsza w historii miasta żeńska szkoła elementarna

20.01.1826

w Warszawie umiera "dobroczyńca ludzkości "Stanisław Staszic

1827

Hrubieszów miał 634 domy i 3992 mieszkańców. Zaledwie   5 % łokci płótna rocznie. Tkactwem zajmowało się 400 gospodarzy

1830-41

budowa trzech stałych mostów na Huczwie

03.1831

pod miastem wpadli w ręce polskie kurierzy rosyjscy wiozący rozkazy dla swoich wojsk walczących z oddziałami powstańczymi

1838

pożar ratusza

1842

budowa kramów handlowych – słynnych "sutek" hrubieszowskich

1847

odbudowano spalony w 1838 roku ratusz

1847

na plebani w Hrubieszowie przyszedł na świat Aleksander Głowacki, późniejszy wielki pisarz Bolesław Prus

1850

mieszkańcy Sławęcina zakończyli budowę szkoły elementarnej Aleksander Du Chàteau osiada w Hrubieszowie kupując dom z ogrodem przy ul. Pańskiej poł. XIXw. pierwszy pamiątkowy medal hrubieszowski : "Za pilność i obyczajność " wydała szkoła podwydziałowa

1858

z fundacji okolicznych ziemian wybudowano szpital im. św. Jadwigi

03.1862

wybory do Rady Miejskiej w Hrubieszowie

1862

po reformie A. Wielopolskiego szkoła podwydziałowa staje się szkołą powiatową ogólną

02.1863

miasto zostało opanowane na 6 dni przez 400 – osobowy oddział powstańców styczniowych pod dowództwem lekarza z Dubienki Mikołaja Nieczaja i uczestnika Powstania Listopadowego, kawalera orderu Virtuti Militari kpt. Oswalda Radziejowskiego

1866

Hrubieszów po 63 latach przestaje być własnością prywatną i staje się miastem rządowym rusyfikacja szkolnictwa w Królestwie – szkoła powiatowa w Hrubieszowie zostaje przekształcona w rosyjskie progimnazjum

1867

w efekcie nowego podziału administracyjnego Królestwa Kongresowego Hrubieszów zostaje stolicą powiatu w gubernii lubelskiej. Powiat miał 13 gmin : Białopole, Grabowiec, Horodło, Hrubieszów, Jarosławiec, Kryłów, Miętkie, Mircze, Miączyn, Mołodiatycze, Moniatycze, Mieniany

1872

Hrubieszów liczył 9. 606 mieszkańców

1874

szpital św. Jadwigi przechodzi pod zarząd Powiatowej Rady Dobroczynności Publicznej

1879

Hrubieszów miał 52 domy murowane i 8208 mieszkańców, tym 1515 katolików, 1706 prawosławnych, 4984 Żydów i 3 protestantów. Składał się z miasta właściwego i trzech przedmieść : Sławęcina, Podgórza i Poberżan. Przemysł hrubieszowski reprezentowały: browar, 2 wiatraki, młyn parowy, 3 cegielnie, fabryka naprawy maszyn i narzędzi rolniczych oraz zakład kotlarski

1881

powstaje szpital św. Edmunda

1882

umiera Nikodem Korotyński – ziemianin, lekarz, powstaniec, przemysłowiec, propagator wykorzystania lampy naftowej

1887

w hrubieszowskim 4 – klasowym progimnazjum rządowym naukę pobierało 187 uczniów, w tym 95 katolików, 82 prawosławnych, 9 Żydów i 1 protestant

1890

Hrubieszów pod względem liczby ludności zajmował 4 miejsce wśród największych miast Lubelszczyzny – z 10.601 mieszkańców

1899

w mieście mieszkają 12.554 osoby, w tym 2.681 katolików, 4.281 prawosławnych i 5.585 Żydów

1900

rząd carski wydaje koncesję na budowę linii kolejowej z Chełma przez Hrubieszów do Kryłowa. Inwestycja ta nie została jednak zrealizowana pocz. XX w. w mieście rozwijają  działalność polskie stowarzyszenia oświatowe : Polska Macierz Szkolna i Stowarzyszenie "Światło"

1904-15

w Hrubieszowie stacjonował 7 Olwiopolski Pułk Ułanów z 7 Dywizji Kawalerii 14 Armijnego Korpusu rosyjskich wojsk carskich. Dowódcą pułku był w 1915 r płk PawełD. Burski

03.06.1906

w Sławęcinie przyszedł na świat Stanisław Ciesielczuk, poeta, członek "Kwadrygi "od 1926r

1909

Wiktor Kiesewetter zakłada pierwszą w mieście drukarnię i introligatornie. Hrubieszów liczy 15 tys. mieszkańców

1912

Hrubieszów zostaje włączony do guberni chełmskiej, utworzonej przez władze carskie z myślą o rusyfikacji Ziemi Chełmskiej i Podlasia

1915

po ucieczce Rosjan i zajęciu ziem nadbużańskich przez Austriaków teren pow. Hrubieszowskiego pozostaje pod zarządem władz wojskowych jako obszar znajdujący się w bezpośrednim sąsiedztwie  frontu

1916

Austriacy włączają obwód hrubieszowski w skład Generalnego Gubernatorstwa w Lublinie

- Austriacy budują dla potrzeb frontu linię kolejową  z Włodzimierza Wołyńskiego do Zawady k. Zamościa oraz z Uhnowa do Włodzimierza Wołyńskiego

1917

Hrubieszów liczy 8.237 mieszkańców, w tym 2.355 katolików, 217 prawosławnych i 5.664 Żydów

1917-18

organizacja szkolnictwa polskiego w mieście

1918-22

w Hrubieszowie mieszkał notariusz Bolesław Leśmian, znakomity poeta polski

02.1918

układ państw centralnych z Ukrainą w Brześciu oddaje Hrubieszów tej ostatniej

1918

w ostatnich miesiącach okupacji austriackiej aktywną działalność w mieście rozwija "Straż Kresowa"

03.11.1918

sędzia Gatinkiewicz, przedstawiciel Komitetu Obywatelskiego, zarządca osadzenie przez członków POW posterunków w mieście. W rozbrojeniu Austriaków pomagali też członkowie Straży Pożarnej Rankiem 3 listopada powołano w mieście władze polskie – komisarzem rządowym z ramienia Rady Regencyjnej został Kazimierz Juszczakowski

1918

pierwszym polskim komendantem wojskowym wolnego od okupantów Hrubieszowa zostaje major Bończa – Uzdowski, który wobec zbrojnego wystąpienia Ukraińców rozpoczął organizację odcinka bojowego Hrubieszów – Włodzimierz Wołyński

za sprawą ks. Melchiora Juśkiewicza powstaje pierwsza polska szkoła średnia – gimnazjum męskie

1919

Hrubieszów stolicą powiatu w województwie lubelskim wskrzeszonej Rzeczpospolitej Polskiej

09.1919

Ministerstwo Wyznań i Oświecenia Publicznego podejmuje decyzje o upaństwowieniu gimnazjum w Hrubieszowie i nadaniu mu imienia Stanisława Staszica

1919-19

po przejęciu przez administrację polską linii wąskotorowej otrzymała ona nazwę "Kolej Wąskotorowa Hrubieszów Uhnów"

09.1920

zwycięstwo polskiej kawalerii pod Komarowem sprawiło, że 5 września 1920 roku Hrubieszów został uwolniony od bolszewików

1921

w efekcie I wojny światowej i ewakuacji ludności prawosławnej liczba mieszkańców spadła poniżej 10 tys. osób

odsłonięcie pomnika ks. Stanisława Staszica

1922

Hrubieszów staje się miastem garnizonowym 2 pułku strzelców konnych

z inicjatywy Sejmiku Powiatowego powstaje Publiczna Biblioteka i Wypożyczalnia książek

1923

powstanie pierwszej na lubelszczyźnie spółdzielni mieszkaniowej w Hrubieszowie

1925

62 uczniów rozpoczęło naukę w pierwszej szkole zawodowej Hrubieszowa – Szkole Rzemieślniczej utworzonej przez Sejmik Powiatowy. Pierwszym dyrektorem był Antoni Witer

odsłonięcie płyty ku czci Nieznanego Żołnierza przy ul. 3 Maja

1926

utworzono Średnią Szkołę Zawodową Żeńską, 1930r przemienioną na Zasadniczą Szkołę Zawodową

1927

budowa dworca kolejowego w stylu witkiewiczowskim, 7 – klasowej szkoły  powszechnej i połączenia centrum ze stacją kolejową

1928

uroczyste otwarcie Domu Sokoła z kręgielnią i salą gimnastyczną oraz kortami tenisowymi ziemnymi

1930

w jednym z bloków koszar 2 psk wmontowano tablicę ku czci marszałka Józefa Piłsudskiego z okazji 10 rocznicy zwycięstwa nad bolszewikami

w Hrubieszowie utworzono Bibliotekę Pedagogiczną

1932

po reformie szkolnictwa Gimnazjum im. ks. Stanisława Staszica przekształcono na Państwowe Gimnazjum i Liceum im. ks. Stanisława Staszica w Hrubieszowie

09.12.1934

przekazano do użytku nowy budynek szkolny przy ul. Żeromskiego, w którym pomieszczono hrubieszowskie szkoły powszechne nr 1, 2, 3

1934

kwatermistrzem w 2 psk zostaje kpt. Henryk Dobrzański, słynny "Hubal" w czasie okupacji hitlerowskie

24.10.1937

uroczyste poświęcenie nowego gmachu Wydziału Powiatowego

1939

2 psk broniący w składzie Armii "Łódź"polskiej granicy za Wartą już w godzinach rannych 1 dnia wojny staje się celem ataku hitlerowskiej 4 Dpanc. gen. Reinhardta w  całodziennym boju pod wsią Mokra

02.09.1939

w koszarach 2 psk utworzono Ośrodek Zapasowy Wołyńskiej Brygady Kawalerii pod dowództwem Włodzimierza Halickiego

02.09.1939

całodzienny uporczywy bój Wołyńskiej BK z czołgami 4 Dpanc i piechotą 19 DP w lesie Łobodno

3-4.09.1939

nocny śmiały wypad 2 psk na miasteczko Kamieńsk. Po podpaleniu cystern z benzyną hrubieszowiacy wycofali się z Kamieńska tracąc tylko 1 żołnierza

08.09.1939

udział 2 psk w bojach Wołyńskiej BK pod Wolą Cyrusową

09.09.1939

Wołyńska BK odskakuje na północ, aż na skraj Puszczy Kampinowskiej

II dek.09.1939

przez Hrubieszów przejeżdża transport skarbów wawelskich

12.09.1939

samoloty Luftwaffe po raz pierwszy dokonały bombardowania Hrubieszowa

1939

hrubieszowskie koszary opuszcza "Zgrupowanie kawalerii pp Kazimierza Halickiego" uderzenie GO Kawalerii płk Andersa na Kałuszyn

14.09.1939

niemiecka 4 Dyw. Lekka zajmuje Hrubieszów, poł. 09

1939

pomoc mieszkańców Hrubieszowa uciekinierom z zachodniej i centralnej Polski kierującym się na wschód przed wojskami niemieckimi w Szkole Powszechnej nr 2 zorganizowano szpital polowy, kierowany przez kpt.dr. Jana Spaławińskiego

18.09.1939

hrubieszowskie zgromadzenie kawalerii ppłk Kazimierza Halickiego zostaje włączone do Grupy "Dubno" płk Stefana  Hanki – Kuleszy

05.10.1939

razem z wycofującymi się z Hrubieszowa oddziałami sowieckimi opuściło miasto ok. 1400 miejscowych

15.10.1939

okupant organizuje w Hrubieszowie filię chełmskiego Urzędu Pracy

10.1939

armia niemiecka tworzy okręg korpusu w Lublinie, w skład którego wchodzi rejon ochronny Hrubieszów

11.1939

Niemcy tworzą w mieście Komendę Powiatową Policji Ukraińskiej z 20 posterunkami w terenie

11.11.1939

przed Świętem Niepodległości hitlerowcy aresztowali w Hrubieszowie –  jako zakładników działaczy niepodległościowych, nauczycieli i urzędników

11.1939

po przerwie spowodowanej działaniami wojennymi Szkoła Rzemieślnicza wznowiła działalność jako Szkoła Mechaniczna w Hrubieszowie

początek konspiracji w Hrubieszowie w postaci komórki Tajnej Armii Polskiej

12.1939

Niemcy tworzą w Hrubieszowie specjalny punkt repatriacyjny

08.12.1939

ówczesny komendant Okręgu SZP w Lublinie ppłk Józef Spychalski zaprzysięga kpt. Władysława Zalewskiego na Komendanta obwodu SZP Hrubieszów

w Hrubieszowie powstaje filia Centralnego Ukraińskiego Komitetu w postaci "Ukraińskiego Komitetu Pomocy"

05.1940

w przeddzień święta 3 Maja hitlerowcy wezwali do magistratu kilkunastu przedstawicieli inteligencji zatrzymując ich jako zakładników

05.06.1940

akcja AB w Hrubieszowie – okupant zaaresztował szereg mieszkańców miasta wywożąc ich do obozów koncentracyjnych

19.07.1940

w ostatnich dniach miesiąca Hrubieszów "zaszczycił" swoją osobą generalny gubernator H. Frank

1940 – 41 

 budowa przez Niemców szosy Hrubieszów – Sokal

1941 – 44

Hrubieszów siedzibą Komendy Obwodu BCh – komendantem był Mieczysław Osiej

01/1943 – 04/1944

w Hrubieszowie ukazał się "Tygodnik Żołnierza Armii Krajowej"- organ Biura Propagandy i Informacji Obwodu AK Hrubieszów

03/1943

polski ruch oporu zlikwidował przywódcę Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów w Hrubieszowie

1943

reorganizacja ruchu oporu – miasto Hrubieszów stało się odrębnym rejonem w Obwodzie Hrubieszowskim AK

4.10.1943

śmierć komendanta Obwodu Hrubieszowskiego AK Antoniego Rychla z rąk nacjonalistów ukraińskich

29.12.1943

zabójstwo dr Władysława Kuczewskiego, przed wojną lekarza powiatowego w Hrubieszowie

06.01.1944 

masowa egzekucja 42 zakładników z powiatu hrubieszowskiego – żołnierzy AK i BCh, rozstrzelanych w centrum miasta

16.01.1944

nieudana próba odbicia przez AK więźniów w Hrubieszowie

4.02.1944

żołnierze AK opanowali niemiecki pociąg ewakuacyjny na stacji kolejowej Hrubieszów

15.03.1944

hitlerowcy rozstrzelali 22 osoby

1944

zlikwidowano ukraińskiego burmistrza Pawluka

07.1944  

opuszczony przez Niemców Hrubieszów zajmują bez walki oddziały 3 armii radzieckiej ujawnienie i objęcie władzy w mieście przez Delegaturę Powiatową Rządu RP na Kraj do Hrubieszowa przybywają "objąć władzę" pełnomocnicy PKWN z Chełma M. Oleksa i A. Pilipczuk do Hrubieszowa wkracza entuzjastycznie witany batalion BCh legendarnego "Rysia"

08.1944

po spotkaniu na początku sierpnia komendanta Obwodu AK M. Gołębiewskiego  "Kobra " i jego zastępcy Wacława Dąbrowskiego "Azji " z lokalnymi dowódcami Armii Czerwonej uzgodniono udział AK w odsieczy powstańczej Warszawie

09.1944 

Szkoła Mechaniczna zostaje przekształcona w Gimnazjum Mechaniczne Towarzystwa Prywatnych Szkół Zawodowych w Hrubieszowie

20.11.1944

w skład Komendy Powiatowej MO wchodziło 2 oficerów, 81 podoficerów i 273 szeregowców

03.03.1945

z wyroku sądu podziemnego WiN Karol Bojarski "Wyga" zastrzelił zastępcę szefa hrubieszowskiego UB Józefa Chmarzyńskiego

19.05.1945

masowa dezercja 560 żołnierzy 4 pułku zapasowego kawalerii

31.03.1945

z wyroku sądu WiN   został zabity przy pomocy bomby umieszczonej w paczce wielkanocnej Jacenty Feliks Grodek kierownik Powiatowego UB

26.11.1945

w tej samej chacie, w której urodził się w Sławęcinie, Stanisław Ciesielczuk umiera z powodu gruźlicy

pocz.1946 

wysiedlenie Ukraińców z Hrubieszowa do ZSRR

1946

przywrócenie ruchu na linii wąskotorowej, nad którym czuwał teraz Zarząd Kolei Wąskotorowej w Hrubieszowie

13.01.1947

w domu przy ulicy Zamojskiej 17 zastępca szefaPowiatowego UB w Hrubieszowie Edward Słowik w Towarzystwie 4 funkcjonariuszy UB osobiście zabija  strzałem z pistoletu w tył głowy Bolesława Osakowskiego

24.12.1948

z połączenia PZPR i PPS utworzono PZPR sekretarzem Komitetu Powiatowego został Władysław Łyś

1950/51

w wyniku połączenia Gimnazjum Mechanicznego w Hrubieszowie z Publiczną Średnią Szkołą Zawodową  powstała Zasadnicza Szkoła Metalowo – Odlewnicza

1952

z frontu gmachu LO im. ks. Stanisława Staszica usunięto potajemnie tablicę poświęconą marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu

1954

Wincenty Piątak, ówczesny kierownik Młodzieżowego Domu Kultury, późniejszy wieloletni prezes TRH

1957

zmarł Antoni Wiatrowski unita, nauczyciel, historyk, regionalista

ruszyło budownictwo komunalne w Hrubieszowie – pierwsze dwa bloki wzniesiono przy ul. Prusa

1958

w wyniku połączenia klubów sportowych "Start " i "Sparta" utworzono Klub Sportowy "Unia"  Hrubieszów

1959

powstaje Spółdzielnia Mieszkaniowa im. Stanisława Staszica

1959-61

nauczyciel LO im. Stanisława Staszica St. Z. Drewnik zakłada w budynku szkolnym pierwszą Hrubieszowską izbę muzealną

1960

powstaje Towarzystwo Regionalne Hrubieszowskie pierwszy w historii zjazd absolwentów LO im. Stanisława Staszica

1961

ukazał się pierwszy numer "Biuletynu TRH "- organu Towarzystwa Regionalnego Hrubieszowskiego- pod redakcją Wincentego Piątaka utworzenie pierwszej w Hrubieszowie szkoły ekonomicznej – 5 letniego Technikum Ekonomicznego

1963

zmarł Lucjan Świdziński działacz ruchu ludowego, delegat powiatowy Rządu RP na Kraj w czasie okupacji hitlerowskiej, nauczyciel matematyki w hrubieszowskim LO w latach 1919 – 39

28 spółdzielców wprowadza się do pierwszego bloku Spółdzielni Mieszkaniowej im. St. Staszica przy ul. Narutowicza

20.09.1963

we wsi Szpikołosy pod Hrubieszowem otwarto jeden z  trzech pierwszych w województwie Klub Prasy i Książki "Ruch"

22.07.1964

oddano do użytku Dom Nauczyciela, wzniesiony przy ul. 3 Maja

09.1964

odsłonięcie pomnika ku czci poległych w walce o wolność i niepodległość Ojczyzny w latach 1939 - 1945 pod hasłem "Safarowszczyzna"

1965

edycja książki pt. "Hrubieszowska pisanka" Wincentego Piątaka inauguruje "Bibliotekę TRH ", w której opublikowano do 2000 roku 35 tomów poświęconych historii regionu

utworzenie Muzeum Regionalnego im. Stanisława Staszica

07.1965

oddano do użytku nowy obiekt szpitala o 400 łóżkach

10/1965

minister oświaty w rządzie PRL Wacław Tułodziński dokonał w Hrubieszowie otwarcia 100 w woj. lubelskim szkoły – pomnika Tysiąclecia Państwa Polskiego 1966 zakończenie budowy obiektu Technikum Ekonomicznego im. Tadeusza Kościuszki przy ul. Żeromskiego

06.06.1968

powołano do życia Powiatowy Dom Kultury

01.01.1969

rozpoczął działalność największy zakład przemysłowy miasta – Zakład Przemysłu Lniarskiego "Hakon"

1970

przekazano do użytku nowe obiekty Zespołu Szkół Mechanizacji Rolnictwa

1972

odsłonięcie pomnika Bolesława Prusa w śródmiejskim parku w ramach obchodów 120–lecia narodzin pisarza

1974

miasto wzbogaciło się o oczyszczalnie ścieków

1975

pożegnanie telefonów na korbkę w Hrubieszowie, uruchomienie automatycznej centrali telefonicznej po 165 latach Hrubieszów przestaje być stolicą powiatu i jako siedziba władz gmin miejskiej i wiejskiej wchodzi w skład nowo utworzonego woj. zamojskiego

1976

rozpoczęto budowę Linii Hutniczo – Siarkowej z Hrubieszowa do Dąbrowy Górniczej

rozpoczęcie budowy Domu Przyjaźni Polsko - Radzieckiej przy ówczesnej ulicy Dzierżyńskiego

1977

Order Krzyża Grunwaldu II klasy dla Hrubieszowa "Za zasługi i ofiary poniesione przez społeczeństwo w walce z okupantem"

1978

pierwsza impreza plenerowa dla plastyków – amatorów, która przybrała nazwę " Hrubieszowska Jesień Plastyczna"

1978

przekazano do użytku pierwszy odcinek LH-S o dł. 200 km z Hrubieszowa do Woli Baranowskiej

1983

oddanie do użytku nowoczesnych obiektów Szkoły Podstawowej nr 3 przy ul. Zamojskiej

28.10.1986

po 10 latach budowy, wielokrotnych zmianach projektu, oddano do użytku obiekt Hrubieszowskiego Domu Kultury z salą widowiskową, kawiarnią, pracowniami specjalistycznymi i holem przystosowanym do ekspozycji wystaw miasto liczy 19.500 mieszkańców

1987

w Hrubieszowskim Domu Kultury powstał dziecięcy zespół tańca ludowego kierowany przez Grażynę Temperowicz

1988

nadanie Szkole Podstawowej nr 3 imienia mjr Henryka Dobrzańskiego "Hubala"

1989

przed kasynem wojskowym 8 Bydgoskiego Pułku Piechoty wykonano nowy pomnik upamiętniający czyn zbrojny żołnierzy pułku podczas II wojny światowej pierwsze od II wojny demokratyczne wybory do samorządu miejskiego

1990

wmurowanie - podczas uroczystości rocznicowych 2 Pułku Strzelców Konnych – w pomnik 8 Bydgoskiego PP urny z ziemią pobraną z miejsca śmierci mjr H. Dobrzańskiego

05.1991

zawieszenie, a następnie likwidacja hrubieszowskiej kolei wąskotorowej

03.05.1991

uroczystość 200 - lecia Konstytucji 3 Maja połączona z odsłonięciem pomnika ufundowanego przez żołnierzy garnizonu hrubieszowskiego i ustawionego przed kościołem garnizonowym

26.12.1991

zmarł Wincenty Piątak, twórca, wieloletni prezez TRH, nauczyciel, regionalista,

1992

wycinka dwustu 300 letnich dębów w Uroczysku Ostrów stanowiącym kiedyś własność staszicowskiego Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego

17.11.1993

tytuł Honorowego Obywatela Miasta Hrubieszowa otrzymują biskup polowy Wojska Polskiego Leszek Sławoj Głódź i ordynariusz zamojsko – lubaczowski ks. prof. Jan Śrutwa

1994

utworzenie Zespołu Szkół Rolniczych

06.1994

założenie Fundacji Kultury i Przyjaźni Polsko – Francuskiej im. Krystyny i Stefana Du Chàteau

1994

z inicjatywy ks. Andrzeja Puzona w Hrubieszowie zorganizowano Festiwal Pieśni Patriotycznej i Religijnej z udziałem zespołów artystycznych Krakowskiego Okręgu Wojskowego

1.09.1995

odsłonięcie pomnika na Tatarskiej Górze ku czci działaczy podziemia i żołnierzy ZWZ- AK zamordowanych w tym miejscu 16 kwietnia 1942r

11.11.1995

odsłonięcie tablicy na gmachu LO im. St. Staszica poświęconej Lucjanowi Świdzińskiemu, w setną rocznicę ruchu ludowego w Polsce

1995

oddano do użytku siedzibę PKO

otwarcie międzypaństwowego przejścia granicznego w Zosinie oznacza szansę rozwoju oddalonego od niego o 17 km Hrubieszowa

1996

zakup pałacyku przedwojennego Syndykatu Rolniczego, zbudowanego w 1920 r przy ul. 3 Maja, na Fundacji Polsko – Francuskiej

Utworzenie Zespołu Szkół Ekonomicznych składającego się z ZSZ, Liceum Ekonomicznego, Liceum Ekonomicznego dla Dorosłych, II LO i Średniego Studium Zawodowego

08.06.1996

Hrubieszowski Pułk Rozpoznawczy otrzymał sztandar ufundowany przez społeczeństwo Ziemi Hrubieszowskiej

20.08.1997

uroczysta sesja Rady Miasta Hrubieszów, Rady Gminy Hrubieszów i Rady Gminy Dołhobyczów 150 rocznic urodzin Bolesława Prusa, 85 rocznicę jego śmierci i 100 rocznicę wydania "Faraona "- kulminacyjny punkt "Dni Prusowskich" w Hrubieszowie

10.1998

tytuł Honorowy Obywatela Hrubieszowa dla prof. Stefana Du Chàteau, światowej sławy konstruktora i architekta, absolwenta hrubieszowskiego gimnazjum, syna Konstancji i Piotra Du Chàteau z Władzina

01.10.1999

po 24 latach Hrubieszów wraca na mapę Polski jako stolica powiatu w woj. lubelskim, składającego się z gminy i 7 gmin wiejskich

01.03.2000

 uroczysta sesja Rady Miasta inauguruje obchody 600-lecia Hrubieszowa

23.06.2002

 powstanie największej strony internetowej o Hrubieszowie www.hrubieszow.info       :)